VIỆT NAM ỨNG CỬ THAM GIA VÀO VỊ TRÍ THẨM PHÁN TÒA ÁN QUỐC TẾ VỀ LUẬT BIỂN

Hội nghị các nước thành viên Công ước Luật biển lần thứ 34 diễn ra tại tại Trụ sở Liên Hợp Quốc (New York, Mỹ) từ ngày 10/6 -14/6/2024, trong lần hội nghị này Bộ Ngoại giao Việt Nam đã giới thiệu PGS.TS. Nguyễn Thị Lan Anh - Viện trưởng Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao, ứng cử vào vị trí thẩm phán Tòa án quốc tế về Luật biển (ITLOS) nhiệm kỳ 2026-2035. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam ứng cử vào vị trí thẩm phán Tòa án Quốc tế về Luật Biển.

Tòa án quốc tế về Luật biển có trụ sở tại Hamburg, Đức, là tổ chức liên chính phủ được thành lập bởi Công ước Liên Hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS), ký ngày 10/12/1982 tại Vịnh Montego, Jamaica. Các thẩm phán được bầu với nhiệm kỳ 9 năm, quốc tịch được phân bổ theo quy tắc đồng đều, gồm 5 đại diện từ châu Á, 5 người từ châu Phi, 4 người từ các nước Mỹ Latin và Caribe, 4 người từ Tây Âu và các nước khác, cùng ba đại diện từ Đông Âu. Các thẩm phán được các quốc gia thành viên đề cử và sau đó bỏ phiếu để chọn 21 người. Hiện 168 quốc gia, vùng lãnh thổ tham gia UNCLOS, trong đó 27 quốc gia không giáp biển.

Với vai trò là “Hiến pháp của Đại dương”, UNCLOS là khuôn khổ pháp lý toàn diện nhất điều chỉnh mọi hoạt động trên biển, là cơ sở để các nước cùng hợp tác trong quản lý các đại dương và biển một cách có trật tự và bền vững. Theo Điều 21 của Quy chế ITLOS, cơ quan này có thẩm quyền xét xử, hòa giải bất kỳ tranh chấp nào liên quan việc giải thích hoặc áp dụng UNCLOS. Các tranh chấp có thể liên quan đến việc phân định các vùng biển, hàng hải, bảo tồn và quản lý các nguồn tài nguyên sinh vật biển, bảo vệ, gìn giữ môi trường biển và nghiên cứu khoa học biển.

Qua đó, có thể thấy rằng Việt Nam đã đi trên con đường ngoại giao đáng ghi nhận trong việc kêu gọi hợp tác biển nhằm thúc đẩy đối thoại và các biện pháp xây dựng lòng tin giữa các quốc gia. Chương trình an ninh biển của Việt Nam và các cuộc đối thoại chính sách cấp chuyên gia dường như đã thành công trong việc tăng cường hợp tác quốc tế để giải quyết vô số thách thức về địa chính trị và môi trường. Việt Nam chúng ta luôn sẵn sàng đóng góp nhiều hơn nữa thúc đẩy đối thoại, tạo dựng lòng tin để cùng cộng đồng quốc tế duy trì an ninh trên biển, phát huy những giá trị to lớn của biển. Việc ứng cử lần đầu tiên vào vị trí thẩm phán Tòa án Quốc tế về Luật biển càng củng cố vị thế Việt Nam trên trường quốc tế, là minh chứng cho tiềm lực của Việt Nam đủ sức để đáp ứng vị trí, là một thành công trong công tác đối ngoại của Việt Nam.

TIẾN CÔNG